nr. 2 – juni 2021

Generaties kunnen veel voor elkaar betekenen. Maar op welke manier en in welke mate zijn generaties met elkaar verbonden of te verbinden? Deze editie van Geron heeft als thema ‘Generaties. Meerwaarde en wederkerigheid tussen jong en oud’. In drie artikelen wordt dit thema vanuit verschillende perspectieven belicht. Dat verschillende generaties van elkaar kunnen leren blijkt ook uit de bespreking van het boek ‘Samen verbindt’. Nu nog even afwachten tot ‘samen’ ook fysiek weer mogelijk is.

Op deze foto staan twee deelnemers aan Slowdates, een initiatief van Amphion/cultuurbedrijf uit Doetinchem. Een Slowdate is een twee uur durende, informele bijeenkomst gericht op een vooraf bepaald thema. Mensen van verschillende generaties komen hierop af en gaan over dit thema in gesprek.

Generaties. Meerwaarde ervan en wederkerigheid tussen jong en oud

Een begrip dat in de context van generaties vaak opduikt, is solidariteit. Het gaat over verbondenheid tussen mensen, het ondersteunen van personen en groepen die in bepaalde fasen van hun leven te maken krijgen met noden, beperkingen, achterstellingen of afhankelijkheden. Generaties kunnen veel voor elkaar betekenen. Op welke manier en in welke mate zijn generaties met elkaar verbonden of te verbinden? Dat is de hamvraag in deze editie van Geron.   Lotte Vermeij betoogt in haar bijdrage dat solidariteit tussen…

Solidariteit tussen generaties: een zaak van de overheid?

Generaties zijn nauw met elkaar verweven en velen vinden solidariteit tussen jong en oud vanzelfsprekend. Maar hoe deze solidariteit vorm moet krijgen, is ingewikkeld. Dat nieuwe generaties het wellicht moeilijker krijgen dan hun voorgangers, zet de maatschappelijke solidariteit tussen jong en oud onder druk. Ook solidariteit binnen families kent grenzen en werkt bovendien maatschappelijke ongelijkheid in de hand.   Vadertje staat Hoe onkwetsbaar de mens zich ook waant, in onze jonge jaren zijn we volledig afhankelijk van anderen voor verzorging…

Voorbij leeftijd: hoe betekenisvol contact beeldvorming kan beïnvloeden

Intergenerationeel contact wordt gezien als de manier om verschillende leeftijdsgroepen nader tot elkaar te laten komen. Studies laten zien dat onder bepaalde condities dit de beeldvorming positief kan beïnvloeden. In het licht van de contacthypothese en op basis van drie intergenerationele projecten bekijken we hoe betekenisvol contact tussen oud en jong tot stand kan komen.  Jong en oud houden er over en weer veelal stereotiepe beelden, positief en negatief, op na. Deze beeldvorming beïnvloedt onze interacties met anderen, en dat…

Generatieverschillen op het werk: mythe of realiteit?

Generatie-indelingen zijn alom aanwezig in onze maatschappij, ook op de arbeidsmarkt. Van babyboomers tot generatie X, van millennials (generatie Y) tot generatie Z, iedereen heeft wel een beeld van kenmerken en verschillen. Maar kloppen de veel gehoorde verschillen tussen generaties wel? Aan de hand van literatuurstudie en persoonlijke ervaring worden aanbevelingen gedaan voor een adequaat HRM-beleid.  Wat zijn generaties? De kerngedachte achter het idee van generaties is dat men­sen gevormd worden door de sociale omstandigheden en historische gebeurtenissen uit hun…

Deeltijdpensioen: koudwatervrees bij werknemers en werkgevers

Deeltijdpensioen wordt in veel pensioenregelingen als een keuzemogelijkheid aangeboden. Vaak wordt het als een ideale mogelijkheid gezien om een carrière af te bouwen. Toch maken weinig werknemers er gebruik van. Maar waarom eigenlijk niet?   Met de invoering van de Wet verhoging AOW-leeftijd in 2013 is langer doorwerken een feit. Werknemers en werkgevers moeten wennen aan een nieuwe realiteit van doorwerken tot 67 jaar of misschien wel langer. Nu de pensioenleeftijd steeds verder opschuift, en aan vervroegd met pensioen gaan…

Laaggeletterdheid en gezondheidsvaardigheden bij ouderen

Beleidsmakers willen dat ouderen de regie behouden over hun leven en zich voorbereiden op een gezonde en participerende toekomst. Dat vraagt om competenties als geletterdheid en gezondheidsvaardigheden. Deze zijn echter niet voor iedereen vanzelfsprekend. Wat zijn gezondheidsvaardigheden precies, en wat is de relatie met analfabetisme en laaggeletterdheid? Dit artikel bespreekt deze verschillende begrippen en legt uit wat professionals en organisaties kunnen doen om zorg en welzijn voor iedereen toegankelijk te maken, ongeacht het niveau van vaardigheden.  Communicatiekloof Analfabetisme, laaggeletterdheid en…

De ‘Decade of Healthy Ageing’

“Er zijn twee megatrends in deze wereld, namelijk die van duurzaamheid en die van vergrijzing”. Dit hoorde ik een spreker een aantal jaar geleden tijdens een internationaal gerontologiecongres zeggen. Beide megatrends zijn echter niet los te zien van elkaar. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) denkt daar net zo over en heeft daarom het huidige decennium uitgeroepen tot de Decade of Healthy Ageing.  Wat is de Decade of Healthy Ageing en waarom nu? Oprecht werken aan een duurzame toekomst voor onze wereld moeten…

Corona en de gevolgen voor mantelzorg en mantelzorgers

Voor mantelzorg en mantelzorgers heeft de corona pandemie grote gevolgen. Eurocarers deed hier vergelijkend onderzoek naar en bracht de uitkomsten in kaart, met het doel haar leden en overheden met betrekking tot de gevolgen voor mantelzorg en mantelzorgers te adviseren en te ondersteunen. In dit artikel een aantal resultaten.  Opzet van het onderzoek De coronapandemie heeft enorme maatschappelijke gevolgen, op allerlei terreinen en in alle landen van Europa. En niet in het minst voor mantelzorg en mantelzorgers. Dit was voor…

Hoe heerlijk is het wonen in het woonzorgcentrum?

Dat zoveel mensen het een gruwelijk idee vinden om naar een woonzorgcentrum te verhuizen, komt doordat ze denken dat ze daar al hun autonomie verliezen. En vaak is dat ook zo. Willen we dat woonzorgcentra een écht alternatief worden, dan moeten mensen er kunnen blijven wie ze altijd al zijn geweest.  Wonen in een woonzorgcentrum, maar dan wel net als thuis “Aangezien ik volgende maand de gezegende leeftijd van tachtig jaar bereik, zou ik u willen vragen in welk woonzorgcentrum…

Wonen, leven en werken in woonzorgcentra: de toekomst in eigen handen

Nieuwe uitdagingen overstelpen woonzorgcentra, terwijl voorgaande uitdagingen soms nog niet afgewerkt zijn. De impact op de kwaliteit van werken, wonen en leven is groot. Organisatietransities kunnen een positieve impact hebben op de relationele kwaliteit in een woonzorgcentrum. Dit kan studenten verpleegkunde motiveren om in een woonzorgcentrum te willen werken. Woonzorgcentra moeten hier verder op inzetten en kunnen de toekomst (deels) zelf in handen nemen.   Residentiële ouderenzorg onder druk De gevolgen van de vergrijzing zijn duidelijk. Het aandeel ouderen met…

Ontdekkingsreis in niemandsland

Twee Amerikaanse psychologen, Hazel Markus en Paula Nurius, bedachten ooit (1986) de theorie van ‘possible selves’. Stel je voor wie jij over tien of twintig jaar wilt zijn, dan kun je je leven erop inrichten dat je echt ook dat ‘toekomstige zelf’ zult worden. Natuurlijk, hoe je gezondheid is, met wie je bent, waar je woont, hoe de wereld eraan toe is - je weet het niet. Toch kun je je best ervoor doen dat ideaal te benaderen. Ik gebruikte…

Zijn dorpen wel levensloopbestendig?

Ouderen blijven vaker en langer zelfstandig wonen. Dat is de wens van veel ouderen en het streven van de overheid. Dit veronderstelt niet alleen de aanwezigheid van levensloopbestendige woningen maar ook een levensloopbestendige woonomgeving. Is dat een realistische doelstelling in alle dorpen en voor iedere oudere op een vergrijzend platteland?   Verscheidenheid en dynamiek Het Nederlandse platteland vergrijst in hoog tempo. Het aandeel 75-plussers neemt op het platteland zelfs sneller toe dan in de stad. Vooral in afgelegen plattelandsgebieden is…

Gedicht F. Starik

Het zingende kind Het zingende kind dat in ons woonten dat we ons leven lang voor elkaar verbergen,het zingende kind dat we ergens, diep van binnenvoor onszelf bewaren, schipper mag ik overvarenja of nee? Het lied van de overkant.Waar de stralende morgen ons brengen zal.Of komt de nacht ons halen? Moeten we veel geldbetalen? En hoe? Zullen we struikelen, zelfs vallen?Het angstige kind dat in ons woont, vermomdals schipper, moet ik overvaren? Wat gaat mee?Het lied van de overkant, het…

Boekbespreking: Samen verbindt. Wat generaties van elkaar kunnen leren

Miet Timmers, Reinhilde Peeters & Jurn Verschraegen (2020). Brussel: Politeia. ISBN: 978-2-509-03718-3. 156 blz., € 29 Een boek uitbrengen over intergenerationele initiatieven in volle corona-crisis, waarin contact tussen generaties niet meer mogelijk was, het is geen evidentie. De geplande boekvoorstelling werd dan ook uitgesteld. Dit neemt niet weg dat het de moeite loont voor ouderenvoorzieningen, scholen, gemeenten en beleidsmakers om deze publicatie door te nemen. De publicatie heeft als uitgangspunt dat intergenerationele initiatieven een grote meerwaarde vormen voor alle betrokken…

Boekbespreking: Thuiskomst

Redactie: Aziza Aachiche, Wendela Gronthoud, Freddy May en Yvonne Witter. Eindredactie: Marisa Gubbels (2021). Uitgave van Platform ZorgSaamWonen, onderdeel van Acquire Publishing. 57 bldz, Digitale publicatie gratis te downloaden: www. zorgsaamwonen.nl. Boek: € 19,95. Zoals de ondertitel aangeeft gaat dit boek over oudere mensen, die van elders komen. Het gaat over mensen die in het toenmalige Nederlands-Indië geboren zijn, of die vanuit Suriname de oversteek gemaakt hebben. Maar ook over gastarbeiders uit de landen rond de Middellandse Zee en Noord-Afrika.…

Verschillen in episodisch geheugen tussen oudere mannen en vrouwen

Vrouwen hebben een beter episodisch geheugen dan mannen. De auteurs hebben onderzocht of dit man-vrouwverschil deels wordt verklaard door hart- en vaatziekten en risicofactoren voor hart- en vaatziekten. Inzicht in dit mechanisme kan mogelijkheden bieden voor de ontwikkeling van interventies gericht op het behoud van cognitieve functies op latere leeftijd.  Cognitief functioneren verschilt tussen mannen en vrouwen Cognitief functioneren omvat de processen die betrokken zijn bij het opnemen en verwerken van informatie. Onderzoek heeft aangetoond dat deze processen verschillen tussen…

Geron Grafiek: Oppassen op de kleinkinderen

Veel grootouders passen regelmatig op hun kleinkinderen. Op die manier ondersteunen ze de jongere generaties – hun kinderen – bij het combineren van arbeid en zorg. Ook investeren ze door op te passen in de relaties met hun kleinkinderen. Vaak zien opa’s en oma’s het oppassen als een betekenisvolle tijdsbesteding. Het is echter ook goed mogelijk dat het oppassen op de kleinkinderen gepaard gaat met spanningen, bijvoorbeeld omdat grootouders het zorgen voor de kleinkinderen als zwaar ervaren, of omdat ze…