Trendscenario’s maken duidelijk dat het aantal ouderen de komende jaren snel zal toenemen. Binnen de groep ouderen neemt vooral de groep zeer ouderen toe. Het aantal 90-plussers verdrievoudigt van 132.000 in 2021 tot 422.000 in 2050 (grijze lijn). Hiermee groeit ook de groep ouderen waarbij verschillende soorten problemen samenkomen. Denk daarbij bijvoorbeeld aan chronische aandoeningen en multimorbiditeit, incontinentie, het gebruik van meerdere geneesmiddelen tegelijkertijd, valincidenten en eenzaamheid. Dit levert een aanzienlijke en complexe zorgvraag op.
De coronacrisis heeft duidelijk gemaakt dat de zorg een kwetsbare sector is. Veel medewerkers verlaten de sector door de zeer hoge werkdruk, de zware arbeidsomstandigheden en de relatief lage salarissen. Deskundigen voorspellen dan ook een gitzwarte toekomst voor de zorgsector als hier geen verandering in komt.
Doordat veel ouderen zich door een stapeling van chronische aandoeningen en problemen in een instabiele situatie bevinden, zal de zorgvraag naar verwachting exponentieel groeien in de komende decennia. Tegenover deze groei staat juist een getalsmatige afname in het potentieel aan hulpverleners en mantelzorgers. In 2021 was de verhouding tussen het aantal 90-plussers en het aantal 25 – 40-jarigen nog 1 op 25. In 2050 is dat naar verwachting 1 op 8 (blauwe lijn). Geen goed bericht voor de zorgsector. Door de verwachte krapte op de arbeidsmarkt zal de concurrentie van andere sectoren groot zijn. Met als zeer waarschijnlijk gevolg een groot tekort aan professionele hulpverleners. De druk op mantelzorgers zal hierdoor toenemen. Maar ook dat potentieel zal door een afname van het kindertal in het verleden sterk afnemen. In 2021 was de verhouding tussen het aantal 90-plussers en het aantal 60 – 70-jarigen (de leeftijdsgroep die de meeste mantelzorg aan ouderen verleend) nog 1 op 16. In 2050 is dat naar verwachting 1 op 5 (oranje lijn). Niet alleen neemt deze groep getalsmatig sterk af; door de hogere pensioenleeftijd zal hun feitelijke beschikbaarheid ook worden gereduceerd. De vergrijzing slaat dus op meerdere fronten hard toe in de zorgdriehoek.
